Tortilla de patatas

Jak wiele kuchni na świecie, Hiszpania ma swoje charakterystyczne, typowe dla niej potrawy. Jedną z nich jest tortilla de patatas. To tradycyjna, hiszpańska odmiana omletu, czyli placka z jajek, w tej wersji z dodatkiem ziemniaków. W Hiszpanii obok paelli i gazpacho zalicza się do potraw narodowych i jest jedną z najczęściej podawanych. Jada się ją jako samodzielne danie na śniadanie, lunch, obiad lub kolację. Jest też serwowana na zimno w kawałkach z pieczywem lub jako element hiszpańskiej przekąski tapas.

Hiszpańska tortilla ziemniaczana

Istnieje wiele odmian tej potrawy, ale jak nazwa wskazuje w wersji de patatas podstawą są ziemniaki i oczywiście jajka, najczęściej pojawia się też cebula. I to zestawienie jest najpopularniejsze, Kiedyś hiszpańska tortilla występowała tylko w tej wersji, składniki były łatwo dostępne, proste i tanie, w przeciwieństwie choćby do mięsa. Na takich produktach opierała się codzienna kuchnia. Dziś szefowie kuchni urozmaicają omlety przeróżnymi dodatkami. Zależnie od regionu mogą to być boczek, kiełbasa, szynka, mięso, ryby, warzywa, fasola, papryka, pomidory czy grzyby. Zarówno ziemniaki gotuje się, jak i tortillę smaży na oliwie z oliwek, która nadaje specyficzny smak. Finalnie powinna być spieczona oraz złocista-brązowa z wierzchu, a w środku miękka. Choć tu zależnie od odmiany grubość bywa różna, a wnętrze może być mniej lub bardziej ścięte.

My proponujemy zatrzymać się na klasyku, czyli podstawowej wersji tortilla de patatas, która niczym nie ustępuje innym. Przeciwnie, jest uznawana za danie genialne w swojej prostocie. Jest potrawą prostą, ale odżywczą, bardzo smaczną i uniwersalną. Podpowiemy też, jak ją dobrze ją przygotować, bo wcale nie jest to takie proste.

Ciekawostki: Tradycyjna tortilla chłopska zyskała sławę dzięki temu, że została opisana przez Cervantesa w „Don Kichocie”, i była ulubioną potrawą Sancho Pansy, jego giermka. Do podsmażonego boczku z cebulą dodawane były ziemniaki w plasterkach, a po uduszeniu zalewano je rozmąconymi, posolonymi jajkami i smażono.

Podobno tortilla espanola – hiszpańska tortilla jest adaptacją meksykańskiej potrawy tortilla.

Za Międzynarodowy Dzień Tortilla de Patatas uznawany jest 9 marca.

Istnieje tortilla francesa przygotowywana całkowicie bez ziemniaków.

Największa tortilla o średnicy ponad 5 metrów i wadze 3 ton powstała w mieście Vitoria w 2014 roku.

Tortilla espanola – historia

Tortilla de patatas jest prostym daniem, podobnym do innych omletów, których podstawą zawsze są jajka. Być może dlatego nie do końca wiadomo, kto ją wymyślił.

Podobno pierwszy raz tortilla de patatas znalazła się w anonimowym liście z 1817 roku do hiszpańskiego parlamentu o złych warunkach życia rolników w Nawarze. Kilkuosobowej rodzinie musiał starczyć omlet z 2 – 3 jajek z ziemniakami albo bułką tartą. Jednak według najnowszych badań pierwsza udokumentowana wzmianka pojawiła się w 1798 roku w Villanueva de la Serena. Josephow de Tena i markiz de Robledo mieli ją wymyślić jako prosty i tani sposób na położenie kresu głodowi. Choć pierwszy zapis z XVII, ale na tortilla de cartuja ze śmietaną pochodzi od mnichów kartuzów.

Jak zrobić hiszpańską tortillę?

Wbrew pozorom, tortillę de patatas nie jest tak łatwo przygotować. A konkretnie chodzi o moment, kiedy należy ją przewrócić. Wypełniony ziemniakami placek jest ciężki, a jeszcze niemal surowy trzeba przerzucić na drugą stronę. Sama patelnia też może być dodatkowym ciężarem.

Najpierw w głębokiej patelni, która powinna mieć wysokie brzegi, na oliwie dusi się pokrojone w plasterki ziemniaki z cebulą, aż ziemniaki zmiękną. Po odsączeniu miesza się je z jajkami i na odrobinie oliwy smaży na patelni. Trzeba przy tym uważać, żeby spód się nie przypalił i nie przywarł do dna. I teraz pojawia się najtrudniejszy moment, czyli przewrócenie omletu. Na patelni należy położyć odpowiednio duży talerz, powinien być większy o około 2 cm. Dociskając go, szybkim, energicznym i pewnym ruchem odwrócić, żeby placek wylądował na talerzu ściętą stroną do góry. Nie jest to łatwe, bo trzeba uważać, żeby się nie rozpadł i nie rozprysnął po kuchni. Po dodaniu odrobiny oliwy omlet zsuwa się na patelnię i smaży surową stroną na dół do ścięcia się jajek lub przyrumienienia.