Pad Thai z krewetkami

Pad Thai to sztandarowe, żeby nie powiedzieć kultowe danie kuchni tajskiej, najpopularniejsze i najbardziej znane. Prestiżowy CNN-go umieścił go na liście 50 „najsmaczniejszych potraw świata”, z 5-tym miejscem w 2011 roku. W tajskich restauracjach na całym świecie w menu zawsze można je znaleźć. A w Tajlandii należy do najczęściej zamawianych, zwłaszcza przez turystów. Tajowie nazywają je zdrowym fast foodem, bo jest też ich ulubioną, uliczną przekąską ze straganów. Ale nie tylko. Serwowany jest podczas spotkań towarzyskich, imprez okolicznościowych i ważnych dla Tajów wydarzeń takich jak urodziny króla, Nowy Rok, znane festiwale oraz targi.

Pad Thai charakteryzuje się nieoczywistym, ale odważnym smakiem. Tak jak inne dania tej kuchni, jest pełen egzotycznych oraz orientalnych składników. Kuchnia tajska słynie z tego, że ich lista jest długa, ale i tak jest uznawana za jedną z najsmaczniejszych. To danie jest sycące i dostarcza cennych składników odżywczych, w tym sporo białka. Z dodatkiem owoców morza, czyli krewetek, tym bardziej będzie wartościową propozycją na obiad i taka jest nasza propozycja.

Jak zrobić Pad Thai’a?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Ciężko znaleźć dwie identyczne potrawy o tej nazwie, a receptury na ilości i proporcje składników nawet w samej Tajlandii są różne oraz zindywidualizowane. Pobudza zresztą kreatywność, bo dodatki można dopasować do własnego smaku czy sezonowych i lokalnych produktów. Jednak podstawą zawsze jest makaron ryżowy. W podstawowej wersji dodatkami są krewetki, jajko, tofu, czosnek i kiełki fasoli mung oraz tajski sos na bazie tamaryndowca, sosu rybnego i cukru trzcinowego. Niekiedy pojawia się kurczak lub wieprzowina, chili, szalotka i warzywa. Do tego orzeszki ziemne do posypania oraz świeże zioła i limonka do podania lub skropienia sokiem. Wszystko smażone w woku, krótko i na bardzo gorącym tłuszczu metodą „stir-fry”.

Historia o podłożu politycznym

Można zacząć od ciekawostki, jaką jest fakt, że historia tego dania wcale nie jest długa. Choć nie jest to do końca pewne. Ma wiązać się z okolicznościami związanymi z przejściem od państwa absolutystycznego do monarchii konstytucyjnej i niedoborem ryżu.

Po wojskowo-cywilnym zamachu stanu w roku 1932 kraj przechodził rewolucję kulturalną. Ogłoszono kampanię budowania nowej tożsamości kulturowej. Utworzono nowy hymn i jeszcze nieoficjalnie zmieniono nazwę z Syjamu na Tajlandia. Po tajsku „Thai” oznacza „wolny”. Stawiano na kraj pokroju cywilizacji zachodnich i tworzenie poczucia narodowościowego. Przywódca ruchu, tajski wojskowy, późniejszy premier Pibulsongkram, postanowił w drodze konkursu ustanowić nowe danie narodowe świadczące o potędze Tajlandii. Podstawą biednego wówczas wyżywienia Tajów był ryż. Z Chin zapożyczono makaron ryżowy, dodając do niego wszystko, co Tajlandia miała do zaoferowania. Krewetki, jajka, kiełki fasoli mung, orzeszki ziemne i tofu. Samo danie znacznie podniosło standardy żywieniowe, a rząd przeprowadził kampanię je propagującą.

Tajlandzki czy chiński?

Nazwa Pad Thai oznacza „smażony po tajsku”. Są jednak przesłanki, że danie istniało wcześniej i wywodzi się z Chin, o czym świadczy też technika smażenia i część składników. Znano tam potrawę o pełnej nazwie Kway Teow Pad Thai, co oznacza „smażony makaron ryżowy po tajsku”. Podobno oprócz ryżu, Tajowie jadali także potrawy przyrządzane przez chińskich imigrantów, którzy dostosowali przywieziony makaron do lokalnych składników. Mówi się też, że już w XVIII wieku kupcy z Chin mieli to danie rozpropagować. A wspomniany Pibulsongkram miał rozpowszechnić obecną wersję w związku z tym, że kraj w czasie II wojny światowej nękały częste powodzie niszczące oraz zanieczyszczające uprawy ryżu. Panowała drożyzna, przywódca chciał stworzyć tanie i łatwe w przygotowaniu danie w celu ograniczenia spożywania ryżu, zamiast wprowadzać racje żywnościowe. Do produkcji makaronu ryżowego potrzeba mniej ziarna, w dodatku może być gorszej jakości i połamane. Zapożyczony z Chin makaron z tajskimi dodatkami miał być receptą na przetrwanie.

Trudno do końca powiedzieć, czy istnieje związek między wspomnianą wyżej kampanią promującą rzekomo nowy Pad Thai jako danie narodowe, a rozpowszechnieniem go w czasie niedoboru ryżu, być może jako danie o chińskim pochodzeniu. W każdym razie pod koniec II wojny był już mocno zakorzeniony w tajskiej kulturze jako część tożsamości narodowej.